Ö-18: Een korte geschiedenis van SwimRun in NL - deel 2 🇳🇱
Van Eilandentriathlon naar Het Rondje Eilanden…
In deze Substack blogt SwimRun duo Sander en Bart wekelijks over hun reis naar de startlijn van het WK Ötillö, de bakermat van de sport in Zweden. We delen tips over training en SwimRun events, ook in Nederland, in de hoop deze relatief nieuwe sport sneller te laten groeien.
You can find the English version of this post HERE.
Deze week het vervolg op de geschiedenis van SwimRun in Nederland. In deel 1 bespraken we de ‘bakermat’ van SwimRun in Nederland, de Eilandentriathlon in Vinkeveen. Deel 2 gaat over de komst van ‘Het Rondje Eilanden’ : een race over hetzelfde rondje (zij het andersom en met andere start/finish), maar dan zonder het fietsen. En mét een feestje na afloop.
In 2001 stopte de Eilandentriathlon. Jaren later kwam ik erachter dat dit vooral kwam door de gezondheid van sportief hoofdorganisator Hans van Veen. Later knapte hij gelukkig op, maar de toenemende regeldruk vanuit overheid en moeilijkheden om een vergunning te krijgen voor het fietsparcours zorgden ervoor dat een herstart niet tot stand kwam.
De Eilandentriathlon deed ik nog ‘vanuit Enschede’, waar ik destijds studeerde. Maar in 2006 ging ik in Utrecht wonen en trainen bij Triathlonvereniging Hellas. Vanaf daar kon ik in 25 km langs de Vecht naar Vinkeveen fietsen. Daar deed ik dan al af en toe een rondje eilanden, samen met een vriend uit Amsterdam. In je eentje het rondje doen zal ik niemand aanraden vanwege risico’s die alleen zwemmen toch met zich meedraagt.
In 2011 ging mijn persoonlijk leven niet zo lekker, mijn relatie liep stuk, ik moest vaak verhuizen, en dat bracht de nodige onzekerheid met zich mee. Ik zal de details privé houden, maar het was voor mij persoonlijk geen leuke tijd. Gelukkig was ik nog wel fysiek fit en kon ik terugvallen op lichamelijke gezondheid en genieten van duursport. In die zomer fietste ik uit Utrecht naar Vinkeveen, deed het rondje met een vriend uit Amsterdam, en fietste weer terug. Ik had nog wel de halve zorg voor mijn inmiddels geboren eerste kind, maar hoefde daarbuiten minder rekening te houden met anderen. Ik besloot energie te steken in iets waar ik wél blij van werd. Dat magische rondje verdiende een echte wedstrijd!
Toevallig vond ik in deze periode een oproep van de net opgerichte Stichting Woelig Water in Vinkeveen. Zij wilden meer evenementen rond de Vinkeveense plassen gaan organiseren. Nou, ik wist wel iets! Dus ik fietste op een avond naar Vinkeveen voor een openbare kennismaking en brainstormsessie met het bestuur.
De Stichting bleek zich meer op culturele evenementen te richten: ze gingen een Nieuwjaarsduik organiseren en ook ‘Film aan de Plas’, een filmfestival met scherm op Zandeiland 1 waar iedereen zijn bootje kon neerleggen (nou ja, iedereen die een boot heeft, maar dat is in Vinkeveen vrij gangbaar). Maar ze waren wel enthousiast over het plan en zo ontstond Het Rondje Eilanden.
Wellicht moet je het geen toeval noemen, maar de vader van de voorzitster van de Stichting was Cock Griffioen van Jachthaven Winkeloord. Hij was - naast Hans van Veen - jarenlang een drijvende kracht achter de Eilandentriathlon geweest. Het aanleveren van materiaal/boten en de hele logistiek erachter was dus direct geregeld. De rest van het bestuur (Marjo, Ad, Yordi en voorzitster Mariska) plakte er vervolgens de nodige culturaliteit aan met live muziek, gezellig eten en een aantal side events, de kant die later alleen maar groter zou worden.
Voor het ‘wedstrijdgedeelte’ vond ik een club enthousiaste medeorganisatoren bij TV Hellas, namelijk Pieter, Rudo, Martine en Bastian. Zonder hen was de wedstrijd nooit wat geworden, want zij hadden veel meer gevoel voor strakke logistiek, gemeentelijke bureaucratie en, het belangrijkste, het regelen van vrijwilligers. Mede-oprichter Pieter vond onlangs mijn originele oproep terug in de archieven:
Zelf kon ik digitaal bijdragen met de opzet van de eerste website. Ik ben erg trots dat ik de naam ‘Het Rondje Eilanden’ er doorheen heb gekregen, inclusief de ‘Het’, en ook de afkorting HRE. Er waren stemmen voor een meer stoere naam, wellicht iets in het Engels, maar ik vond deze Nederlandse down-to-earth beschrijving erg passend.
Velen hadden overigens het idee dat het altijd al ‘het rondje eilanden’ heette in plaats van de Eilandentriathlon. Een mooi voorbeeld is dit artikel op Rondeveense website 0297.nl uit 2012 die Sander vond, en die praat over de ‘terugkeer van het rondje eilanden’. Kijk ook het filmpje dat erin zit, met nog beelden van mijn vader Sjoerd van der Wal, montage van bevriende atleet Koen van Meeuwen (inmiddels zelf al jaren ultra-atleet) en met muziek eronder van topatleet en gitarist Tijs Groen; één van de eerste artiesten die bij Het Rondje Eilanden optrad.
Het eerste jaar hadden we direct 300 deelnemers. Dat kwam niet door mijn promo-videootjes (met 13 jaar later nog steeds maar 20 subscribers 😉), maar wel door de historie van de Eilandentriathlon, de uniekheid van het zwem-loop parcours en de gezelligheid voor en door de lokale toeschouwers.
De afgelopen jaren maakte ik geen onderdeel meer uit van de organisatie, maar was ik enkel op de dag zelf aanwezig als vrijwilliger. Inmiddels sluit ik weer een beetje aan bij een enthousiaste nieuwe organisatie, met nog steeds Cock maar nu ook Marianne, Hanc, Isabel, Mirthe, Daniel en Michiel en nog aantal anderen die het hele jaar tijd en energie steken in Het Rondje Eilanden Festival.
Daarmee is deze blog al best lang, maar de geschiedenis nog verre van compleet. De switch van kretologie ‘mooiste zwemloop van Nederland’ naar ‘mooiste SwimRun van Nederland’ voor Het Rondje Eilanden volgde pas later. In Zweden bedacht een zekere Erika Rosenbaum volgens de overlevering de naam SwimRun in 2011 en sindsdien gingen zij hun ‘Ö till ö’ als SwimRun race promoten. In juli 2011 deden wij back in Holland ook een SwimRun verkenning met zo’n 25 liefhebbers, destijds nog vanuit de ‘triathlon e-mail nieuwsbrief TLN (Triathlon Lijst Nederland). Mede op basis van deze opkomst besloten we dat er een wedstrijd moest komen.
Over de jaren is Het Rondje langzaam uitgegroeid van 300 deelnemers naar meer dan het dubbele. Andere events in Vinkeveen verdwenen helaas, zo viel in 2016 bijvoorbeeld het doek voor Film aan de Plas. Momenteel is Het Rondje Eilanden daardoor het enige overgebleven event van Stichting Woelig Water. Het bovenstaande filmpje toont wel de creativiteit die in de organisatie kwam en de insteek vanuit de ‘niet-sportieve’ kant. En dat laatste is wel gebleven!
In de beginjaren lag de nadruk op de wedstrijd en deden Nederlandse toppers als Maya Kingma en Marco Akershoek mee. In de jaren erna was Erik Schröder niet van de eerste plek af te krijgen en wonnen Elianne Huitema en Deborah Wissink de wedstrijd ieder drie keer bij de dames. Maar de focus lijkt steeds meer naar de ‘side events’ te verschuiven. De organisatoren waren bijvoorbeeld ook bezig met nieuwe artiesten en live acts naar Vinkeveen te krijgen. En wat de kleuren van de klassieke HRE handdoek dit jaar moesten worden, die elke finisher over zijn schouder gehangen krijgt.
Zelf bedacht ik het concept van een finale voor de snelste 30 heren en dames, die het eerste jaar zelfs nog een heel rondje moesten doen. In de jaren erna werd dat een korter rondje op en rondom eiland 1, waarop de overige mensen alvast met het feestje begonnen. Die finale is inmiddels verdwenen nadat de organisatie tijdens de Corona-jaren gedwongen was te experimenteren met alternatieve formats zoals de hele dag kunnen starten en in duo’s.
Als vrij fanatieke sporter vond ik zelf het afvallen van de finale en minder focus op de wedstrijd ook wel eens jammer. Alle organisatorische focus leek te gaan naar de side events. Wat wel super was, was de uitbreiding naar een festival van 3 dagen met 100+ mensen die op Eiland 1 kampeerden. En natuurlijk ook dat het elk jaar weer doorging en we nu in 2025 al toe zijn aan de 14 editie: Het 14 Rondje Eilanden #H14RE.
Met het festival was Het Rondje Eilanden naast SwimRun avant la lettre ook op andere fronten zijn tijd vooruit. Eén van de meest recente afleveringen van de Pacer podcast voor hardlopers is bijvoorbeeld een interview met ondernemer Frank Dros die zich richt op de groeiende interesse in sport en gezonder leven van met name de TikTok- en Instagram-generatie en aangeeft ‘misschien wel het eerste hardloopfestival’ te organiseren. Dit is komende september in Rotterdam (het gaat ‘The Van Nelle Faive K’ heten begrijp ik). Jammer dat er geen zwemmen bij zit, maar wel een cool initiatief. Dros heeft hierbij ook een serie voor de echt fanatieke lopers in gedachten.
Ik ben erg blij dat bij H13RE een stuk sportieve vernieuwing plaatsvond met de mogelijkheid om twee rondjes te doen. Komend jaar staan we bij Het Rondje Eilanden op dit dubbele rondje voor het eerst ook klassieke SwimRun materialen toe, zoals pull buoys en paddles. In Vinkeveen hebben we ondertussen denk ik een mooie mix van fanatieke sport en recreatie, met naast het dubbele ‘SwimRun’ rondje het klassieke enkele rondje wat nog gewoon zonder allerlei hulpstukken gedaan wordt en waar veel deelnemers Old Skool in Speedo of badpak en met surfschoentjes of Vibram fivefingers over 12 eilanden crossen.
Nieuwkomers bij het dubbele rondje kunnen komende week lezen met welk materiaal Sander en ik aan de start zouden gaan staan in een heuse materiaal-special. In de weken erna volgt het slotstuk van onze geschiedenis met de intrede van de eerste langeafstand SwimRun in Lauwersoog in 2017 en de groei van events die daarop volgde.